W trakcie Postępowania PPP wykonawcom przysługują środki ochrony prawnej określone w Dziale VI Ustawy PZP, jeżeli mają oni lub mieli interes w uzyskaniu danego zamówienia (rozumiany jako interes prawny lub faktyczny) oraz ponieśli lub mogą ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów Ustawy PZP. Środki ochrony prawnej stanowią instrumenty, za pomocą których podmioty do tego uprawnione mogą bronić swoich interesów w razie dostrzeżenia nieprawidłowości w działaniach lub zaniechaniach Zamawiającego. Środki ochrony prawnej mogą być wnoszone już od ogłoszenia Postępowania. Wykonawcy korzystają z nich także na etapie oceny wniosków o dopuszczenie do udziału w Postępowaniu oraz na etapie wyboru najkorzystniejszej oferty.

Środkami ochrony prawnej są:

1. odwołanie wnoszone do Krajowej Izby Odwoławczej,
2. skarga do sądu okręgowego.

Odwołanie przysługuje wyłącznie od niezgodnej z przepisami Ustawy PZP czynności Zamawiającego podjętej w Postępowaniu lub zaniechania czynności, do której Zamawiający jest zobowiązany na podstawie Ustawy PZP (np. od czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, wykluczenia wykonawcy, odrzucenia jego oferty, zaniechania wykluczenia wykonawcy, zaniechania odrzucenia oferty itp.).

Katalog czynności stanowiących podstawę do wniesienia odwołania jest węższy w Postępowaniach o wartości poniżej progów unijnych – w takich przypadkach odwołanie przysługuje jedynie wobec czynności (art. 180 ust. 2 Ustawy PZP):

1. określenia warunków udziału w Postępowaniu,
2. wykluczenia odwołującego z Postępowania,
3. odrzucenia oferty odwołującego,
4. opisu przedmiotu zamówienia,
5. wyboru najkorzystniejszej oferty.

Jeśli w Postępowaniu o wartości zamówienia poniżej progów unijnych wykonawca dostrzeże inne nieprawidłowości, niż przytoczone powyżej, może w terminie przewidzianym do wniesienia odwołania poinformować Zamawiającego o niezgodnej z przepisami ustawy czynności podjętej przez niego lub zaniechaniu czynności, do której jest on zobowiązany na podstawie ustawy (art. 181 ust. 1 Ustawy PZP). W przypadku uznania zasadności przekazanej informacji, Zamawiający powtarza czynność albo dokonuje czynności zaniechanej, informując o tym wykonawców.

W art. 182 Ustawy PZP określono terminy wnoszenia odwołań w zależności od wartości zamówienia oraz rodzaju czynności Zamawiającego.

W Postępowaniach o wartości równej lub przekraczającej progi unijne, odwołania wnosi się:

• w terminie 10 dni od dnia przesłania informacji o czynności Zamawiającego, która stanowi podstawę jego wniesienia, jeżeli zostały przesłane za pomocą środków komunikacji elektronicznej; albo
• w terminie 15 dni, jeżeli zostały przesłane w inny sposób (w praktyce – najczęściej za pomocą poczty).

Natomiast w Postępowaniach, których wartość nie przekracza progów unijnych, odwołanie wnosi się:

• w terminie 5 dni od dnia przesłania informacji o czynności Zamawiającego, która stanowi podstawę jego wniesienia, jeżeli zostały przesłane za pomocą środków komunikacji elektronicznej; albo
• w terminie 10 dni, jeżeli zostały przesłane w inny sposób. Z kolei odwołanie wobec treści ogłoszenia o zamówieniu wnosi się:
• w terminie 10 dni od dnia publikacji ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – w przypadku Postępowań o wartości równej lub przekraczającej progi unijne;
• w terminie 5 dni od dnia zamieszczenia ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych – w przypadku Postępowań o wartości poniżej progów unijnych.

Odwołanie wnosi się do Prezesa KIO w formie pisemnej w postaci papierowej albo w postaci elektronicznej, opatrzone własnoręcznym podpisem albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Zagadnienia proceduralne dotyczące wnoszenia i rozpoznawania odwołań zostały określone w art. 180-198 Ustawy PZP oraz dodatkow w dwóch aktach wykonawczych, tj. w:

1. rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 22.03.2010 r. w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 964 z późn. zm.),
2. rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 15.03.2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz.U. z 2018 poz. 972).

Co istotne, w przypadku wniesienia odwołania Zamawiający nie może zawrzeć Umowy o PPP do czasu ogłoszenia przez KIO wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie odwoławcze (art. 183 ust. 1 Ustawy PZP). Zamawiającemu przysługuje uprawnienie do złożenia wniosku o uchylenie zakazu zawarcia Umowy, a KIO może go uchylić, jeżeli niezawarcie Umowy mogłoby spowodować negatywne skutki dla interesu publicznego, w szczególności w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, przewyższające korzyści związane z koniecznością ochrony wszystkich interesów, w odniesieniu do których zachodzi prawdopodobieństwo doznania uszczerbku w wyniku czynności podjętych przez Zamawiającego w Postępowaniu PPP.

Orzeczenie KIO, po stwierdzeniu przez sąd jego wykonalności, ma moc prawną na równi z wyrokiem sądu.

Na orzeczenie KIO stronom oraz uczestnikom postępowania odwoławczego przysługuje skarga do sądu (art. 198a ust. 1 Ustawy PZP). Wnosi się ją do sądu okręgowego właściwego dla siedziby Zamawiającego, za pośrednictwem Prezesa KIO, w terminie 7 dni od dnia doręczenia orzeczenia. Podkreślenia wymaga, że w postępowaniu toczącym się na skutek wniesienia skargi nie można rozszerzyć żądania odwołania, ani występować z nowymi żądaniami. Szczegółowe regulacje dotyczące zasad wnoszenia skargi na orzeczenie KIO zostały określone w art. 198a – 198g Ustawy PZP. W przeciwieństwie do wniesienia odwołania do KIO, złożenie skargi do sądu okręgowego nie tamuje możliwości zawarcia Umowy o PPP przez Podmiot Publiczny.

Odnośnie Postępowania Koncesyjnego należy stwierdzić, że Ustawa o Umowie Koncesji w zakresie wnoszenia i rozpoznawania odwołań oraz skarg do sądu okręgowego odsyła do unormowań Ustawy PZP. Niewielkie odrębności, dotyczące przede wszystkim terminów na wnoszenie odwołań do KIO, zawarte zostały w art. 55 Ustawy o Umowie Koncesji. W przypadku koncesji nie istnieje także ograniczenie zakresu odwołania z uwagi na wartość Umowy.